2025 Yılı Dolaylı Ar-Ge Teşvikleri: 105 Milyar 977 Milyon TL'ye Ulaşan Destek!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin Dolaylı Ar-Ge Teşvikleri verilerini yayımladı. Rapor, 2023 yılında Ar-Ge faaliyetlerine sunulan toplam vergi teşvikinin 59 milyar 332 milyon TL olduğunu, bu miktarın 2024 yılı itibarıyla yüzde 78,6'lık bir artışla 105 milyar 977 milyon TL'ye ulaştığını ortaya koydu. Dolaylı Ar-Ge teşviklerinden faydalanan işletmelerin 53 milyar 926 milyon TL'lik kısmı, en çok gelir vergisi stopaj teşviğinden elde edildi. Bunu sırasıyla, 50 milyar 552 milyon TL’lik kurumlar vergisi, 1 milyar 399 milyon TL’lik gelir vergisi desteği ve 99 milyon TL’lik katma değer vergisi (KDV) desteği izliyor.

Beyan edilen Ar-Ge harcamalarına dayanarak sağlanan dolaylı teşviklerin yüzde 49,1’inin kurumlar vergisi, gelir vergisi ve KDV'den; yüzde 50,9'unun ise gelir vergisi stopaj desteğinden geldiği görüldü.

ÖNE ÇIKAN ÜÇ SEKTÖR

2024 yılında Ar-Ge desteklerinden faydalanan girişimlerin sayısı 10 bin 569 olarak kayıtlara geçti. Teşviklerden yararlanmak için beyanname veren işletmelerin faaliyet alanlarına göre yapılan değerlendirmelerde, bu alanda ilk üç sırayı 5 bin 548 girişimle bilgi ve iletişim, 2 bin 310 ile imalat sanayi ve bin 494 ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler aldı.

BİLGİ VE İLETİŞİM ALANI ÖNE ÇIKTI

Girişimlerin Ar-Ge desteğinden yararlanmak için beyan ettikleri harcama toplamı 215 milyar 827 milyon TL olarak tespit edildi. Bu harcama tutarları içinde bilgi ve iletişim sektörü yüzde 46,4 ile en büyük payı alırken, ardından yüzde 39,4 ile imalat sanayi ve yüzde 4,6 ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler geldi.
İmalat sanayisine ait girişimlerde, 85 milyar 56 milyon TL’lik harcamanın yüzde 41,1'i motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatında; yüzde 22,8'i bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünlerin üretiminde; yüzde 10,8’i ise elektrikli teçhizat imalatında faaliyet gösteren firmalar tarafından beyan edildi.

Dolaylı Ar-Ge teşvikleri, girişimlerin ana faaliyet alanlarına göre ayrıştırıldığında, toplam 105 milyar 977 milyon TL’nin yüzde 48,4'ünün bilgi ve iletişimde, yüzde 36,3'ünün imalat sanayinde, yüzde 5,3'ünün ise mesleki, bilimsel ve teknik çalışmalarda yer alan işletmelere ait olduğu görüldü.

KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ GİRİŞİMLERİN Payı %34,3

Dolaylı Ar-Ge teşviklerinden yararlanan işletmeler, büyüklüklerine göre incelendiğinde, toplamda 10 bin 569 girişimin yüzde 87,3'ünün küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) olduğu belirlendi. Bunun yanı sıra, büyük ölçekli firmaların yalnızca yüzde 12,7'lik bir payla teşviklerden faydalandıkları, dolaylı Ar-Ge desteklerinin yüzde 65,7’sini kullandıkları görüldü.

KOBİ'lerin dolaylı Ar-Ge teşviklerinden yararlanma oranı ise yüzde 34,3 olarak tespit edildi. İncelemeler, KOBİ'lere sağlanan toplam 36 milyar 399 milyon TL teşvik miktarının, yüzde 50,8'inin orta ölçekli, yüzde 39,6'sının küçük ölçekli ve yüzde 9,6'sının mikro ölçekli girişimlere tahsis edildiğini gösterdi.